Naukoznawstwo w Polsce:
zmieniające się perspektywy teoretyczne
i polityczne konteksty
—
szkic historyczny od drugiej dekady XX wieku do 1993 roku
[po angielsku]
Organon
47 (2015), ss. 147–237
Aby pobrać plik (737 KB pdf), kliknij tytuł.
STRESZCZENIE
Artykuł szkicuje historię naukoznawstwa w Polsce od 1910 do
końca zimnej wojny (1991)
i odzyskania pełnej niezależności politycznej
w 1993 roku. Przedstawia zmieniające się perspektywy badawcze tej
interdyscyplinarnej dziedziny wiedzy w Polsce na tle zmieniających się
warunków politycznych spowodowanych przez rekonfigurację
porządku politycznego.
Pierwsza część artykułu dotyczy okresu od 1910 roku, kiedy Polska była okupowana przez Rosję, Prusy i Austrię, po odzyskanie niepodległości przez Polskę w 1918 roku oraz odbudowę państwa w latach 1918-1939; druga część - II wojny światowej (1939-1945); trzecia część - okresu od początku sowieckiej dominacji w Polsce (1944-1954) i początku zimnej wojny (1947-1954), lat 1955-1956 (gdy Polska uwolniła się od Stalinizmu), poprzez różne późniejsze kryzysy polityczne: październik 1956, marzec 1968, grudzień 1970, czerwiec 1976, powstanie Niezależnego Samorządnego Związku "Solidarność" we wrześniu 1980 roku, do końca zimnej wojny (1991) oraz odzyskania pełnej niezależności politycznej w 1993 roku.
Artykuł nakreśla fundamentalne dokonania wybitnych polskich uczonych (takich jak Kazimierz Twardowski, Maria Ossowska, Stanisław Ossowski, Tadeusz Kotarbiński, Kazimierz Ajdukiewicz, Stanisław Michalski, Florian Znaniecki Bogdan Suchodolski, Ludwik Fleck, Mieczysław Choynowski, Zygmunt Modzelewski, Stefan Amsterdamski), polityków (takich jak Bolesław Bierut, Eugenia Krasowska), polityków i naukowców (takich jak Henryk Jabłoński, Stanisław Kulczyński), a także komitetów naukowych (takich jak Sekcja Naukowa Kasy Józefa Mianowskiego, Komitet Naukoznawstwa Polskiej Akademii Nauk), szkół myślenia (takich jak filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska) oraz jednostek akademickich (takich jak Seminarium Naukoznawcze w Krakowie, Zakład Historii Nauki i Techniki Polskiej Akademii Nauk, Zakład Prakseologii i Naukoznawstwa w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk).
Słowa kluczowe:
naukoznawstwo,
Polish science of science, Polish
science studies, science of science, science
studies, kontest polityczny.
|
|